اشتياق بین‌المللی دانشجويان براي تحصيل در كشورهاي اصلي دانشجوپذير
1400-03-18
پنج سوال و چالش اساسی مهاجرتی پیش روی رئیس جمهور آینده!
1400-03-18
بخش اول: خرید خانه در ترکیه و جایگاه اتباع ایرانی
براساس آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار ترکیه، در سال 2020 در مجموع 41 هزار و 298 خانه توسط اتباع خارجی در ترکیه خریداری شده است که در مقایسه با سال 2019 (45 هزار و 967 خانه) کاهش حدود 10 درصدی را نشان میدهد. در بین استان های ترکیه، در سال 2020، در استان استانبول بیشترین تعداد فروش خانه (19 هزار و 175 مورد) به اتباع خارجی به ثبت رسيده است و پس از آن استان های آنتالیا با هفت هزار و 735 مورد، آنکارا با دو هزار و 746 مورد و بورسا با هزار و 340 مورد قرار دارند.
از نظر ملیت اتباع خارجی که در سال 2020 در ترکیه اقدام به خرید خانه کرده اند، اتباع ایرانی با خرید هفت هزار و 189 خانه در ترکیه در رتبه اول بین اتباع سایر کشورها قرار دارند. به عبارتی دیگر در سال 2020 به طور متوسط در هر ماه ایرانیان 600 خانه در ترکیه خریداری کرده اند. اتباع کشور عراق پس از پنج سال قرار گرفتن در رتبه اول از نظر تعداد بالای خانه های خریداری شده توسط اتباع خارجی در ترکیه، در سال 2020 به رتبه دوم نزول يافته است. در سال 2020 پس از ایرانیان، به ترتیب اتباع کشورهای عراق (شش هزار و 674 مورد)، روسیه (سه هزار و 78 مورد) و افغانستان (هزار و 929 مورد) بیشترین تعداد خانه را در ترکیه خریداری کرده اند. نکته قابل توجه در سال 2020 نسبت به سال های قبل از آن کاهش محسوس خرید خانه توسط اتباع عربستان سعودی در ترکیه است. بطوریکه از سال 2015 تا 2019 اتباع عربستان سعودی از نظر تعداد خرید خانه توسط اتباع خارجی در ترکیه همواره در بین پنج کشور اول قرار داشتند اما در سال 2020 جایگاه اتباع این کشور به رتبه 17 تنزل پیدا میکند. اتباع عربستان سعودی در سال 2020 میلادی 679 خانه در ترکیه خریده اند در حالیکه در سال 2019 تعداد دو هزار و 208 خانه خریداری کرده بودند که نشانگر کاهش بیش از سه برابری خرید خانه توسط اتباع اين كشور در ترکیه است (مرکز آمار ترکیه، 2021، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021[1]).
نمودار 1- تعداد خانه های خریداری شده در ترکیه در سال 2020 به تفکیک ملیت
منبع: مرکز آمار ترکیه، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021
در سال 2019 اتباع ایرانی پنج هزار و 423 خانه در ترکیه خریداری کرده بودند که این موضوع نشانگر افزایش 25 درصدی خرید خانه توسط ایرانی ها در سال 2020 در مقایسه با سال 2019 است. در سال 2019 پس از اتباع عراقی با هفت هزار و 596 مورد خرید خانه، ایرانی ها در رتبه دوم از نظر تعداد خانه های خریداری شده قرار داشتند (مرکز آمار ترکیه، آمار فروش مسکن در ترکیه در سال 2019، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021[2]). در سال 2018 نیز سه هزار و 652 خانه توسط اتباع ایرانی در ترکیه خریداری شده بود. از سال 2018 تا 2020 تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع ایرانی در ترکیه نزدیک به دو برابر افزایش یافته است. در سال 2018 نیز ایرانی ها پس از عراقی ها بیشترین تعداد خانه را در ترکیه خریداری کرده بودند (مرکز آمار ترکیه، آمار فروش مسکن در ترکیه در سال 2018، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021[3]).
جدول 1- تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع ایرانی در مقایسه با کل خانههای خریداری شده توسط اتباع خارجی در ترکیه از 2015 تا 2020
| سال | تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع ایرانی در ترکیه | رتبه اتباع ایرانی در خرید خانه در ترکیه | سهم ایرانیان از کل خانه های خریداری شده توسط اتباع خارجی در ترکیه (درصد) | تعداد کل خانه هاي خریداری شده توسط اتباع خارجی | سه استان پرطرفدار برای خرید خانه توسط اتباع خارجی در ترکیه |
| ۲۰۲۰ | 7189 | ۱ | ۱۷.۴ | ۴۱۲۹۸ | استانبول- آنتالیا- آنکارا- بورسا |
| ۲۰۱۹ | 5423 | ۲ | ۱۱.۸ | 45967 | استانبول- آنتالیا- آنکارا- بورسا |
| ۲۰۱۸ | 3652 | ۲ | ۹.۱ | 40044 | استانبول- آنتالیا- بورسا- آنکارا |
| 2017 | 792 | 8 | 3.5 | 22428 | استانبول- آنتالیا- بورسا- یالوا |
| 2016 | 664 | 8 | 3.6 | 18391 | استانبول- آنتالیا- بورسا- آیدین |
| 2015 | 744 | 8 | 3.2 | 22991 | استانبول- آنتالیا- بورسا- یالوا |
منبع: مرکز آمار ترکیه، آمار تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع خارجی از 2015 تا 2020؛ بازیابی شده در 31 ژانویه 2021؛ قابل دسترسی در: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=insaat-ve-konut-116&dil=2
از نظر توزيع تعداد خانه هاي خريداري شده توسط اتباع خارجي در استان هاي تركيه، تا سال 2017 استان هاي جنوبي و غربي كه جزو مناطق توريستي محسوب مي شوند ميزبان اتباع خارجي بودند كه خريد خانه انجام داده اند اما از سال 2018 آنكارا در مناطق مركزي به ليست استان هاي اصلي ميزبان سرمايه گذاران خارجي در بخش مسكن تركيه اضافه شد و در سال هاي 2019 و 2020 به رتبه سوم ارتقاء يافت.
جدول زیر روند تغییرات در تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع هفت کشور اصلی در ترکیه از سال 2015 تا 2020 را نشان میدهد.
جدول 2- روند تغییرات در تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع هفت کشور اصلی در ترکیه (2015 تا 2020)
| ۲۰۱۵ | ۲۰۱۶ | ۲۰۱۷ | ۲۰۱۸ | ۲۰۱۹ | ۲۰۲۰ | جمع شش سال | |
| ایران | 744 | 664 | 792 | 3652 | 5423 | 7189 | 18.464 |
| عراق | 4228 | 3036 | 3805 | 8205 | 7596 | 6674 | 33.544 |
| روسیه | 2036 | 1224 | 1331 | 2297 | 2893 | 3078 | 12.859 |
| افغانستان | 656 | 1205 | 1078 | 2084 | 2191 | 1929 | 9.143 |
| آذربایجان | 815 | 610 | 942 | 1250 | 1191 | 1279 | 6.087 |
| عربستان | 2704 | 1886 | 3345 | 2718 | 2208 | 679 | 13.540 |
| کویت | 2130 | 1744 | 1691 | 2199 | 1903 | 1231 | 10.898 |
منبع: اداره آمار ترکیه، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021
براساس جدول فوق، در شش سال گذشته اتباع عراقی با خرید بیش از 33 هزار خانه در ترکیه در رتبه اول قرار دارند و پس از آن اتباع ایرانی بیشترین خانه را در شش سال گذشته خریداری کرده اند.
نمودار 2- تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع هفت کشور اصلی در ترکیه از سال 2015 تا 2020
منبع: اداره آمار ترکیه، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021
روند خرید خانه توسط اتباع هفت کشور اصلی در ترکیه نشان میدهد که در سه سال اخیر خرید خانه توسط اتباع کشورهای ایران و روسیه افزایشی بوده و در مقابل برای اتباع کشورهای عراق، عربستان و کویت نزولی بوده است. تعداد خرید خانه توسط اتباع کشورهای افغانستان و آذربایجان نیز تغییر چندانی نکرده است، اگرچه در سال 2020 در مقایسه با سال 2019 افغانستانی ها تعداد کمتری خانه خریداری کرده اند. در مجموع در سال 2020 تمام اتباع هفت کشور به غیر از ایران و روسیه تعداد خانه های کمتری در ترکیه خریداری کرده اند و تنها خرید خانه توسط اتباع ایرانی و روس در سال 2020 (دوره شیوع ویروس کرونا در ترکیه) در مقایسه با سال قبل از آن روند افزایشی داشته است.
از نظر روند خرید خانه توسط ایرانیان در ترکیه در ماه های سال نيز نمودار زير نشان ميدهد كه تا سال 2017 تعادل نسبي بين ماه هاي سال از نظر تعداد خانه هاي خريداري شده توسط اتباع ايراني وجود داشته است؛ اما از سال 2018 با افزايش ناگهاني تعداد خانه هاي خريداري شده توسط اتباع ايراني در تركيه، در شش ماهه دوم سال در مقايسه با شش ماهه اول، به مراتب تعداد خانه هاي بيشتري خريداري شده است. لازم به ذكر است كه در سال 2020 و با شيوع ويروس كرونا و مسدود شدن مرزها براي اتباع خارجي در بسياري از كشورهاي جهان، به دليل محدوديت هاي سفر اتباع ايراني به تركيه در ماه هاي آغازين شروع ويروس در ايران و منطقه، تعداد خانه هاي خريداري شده توسط اتباع ايران در ماه هاي مارس، آوريل و مي كاهش زيادي پيدا ميكند. پس از بازگشايي مجدد مرزها، تعداد خانه هاي خريداري شده توسط اتباع ايراني در تركيه روند افزايشي پيدا كرده و به ركود 908 خانه در ماه سپتامبر ميرسد. كاهش ارزش لير در برابر ارزهاي خارجي در سال 2020 در تشويق اتباع خارجي براي خريد خانه در تركيه نيز بي تأثير نبوده است؛ اگرچه شيوع ويروس كرونا از طريق افزايش تورم در بخش مسكن و همچنين ايجاد محدوديت در جابجايي سرمايه گذاران باعث كاهش تمايل به خريد خانه در تركيه شده است.
نمودار 3- تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع ایرانی در ترکیه در ماه های مختلف سال (2015-2020)
منبع: اداره آمار ترکیه، بازیابی شده در 31 ژانویه 2021
[1] https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=House-Sales-Statistics-December-2020-37464
[2] https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=House-Sales-Statistics-December-2019-33875
[3] https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=House-Sales-Statistics-December-2018-30873
