سیاستها و برنامه های بین المللی چرخش نخبگان

چکیده:

مهاجرت افراد یکی از پیامدهای اصلی جهانی‌شدن است که در همه کشورها دیده می‌شود. جهانی‌شدن مسائلی همچون جابه‌جایی مهارت­ها، دانش، ایده­ها و ثروت را از مرزهای ملی به همراه دارد و در این بین افزایش جابه‌جایی استعدادها و افراد متخصص و با کیفیت بالا از مهم­ترین اثرات جهانی­شدن به شمار می­رود. «گردش استعدادها» که در حالت گسترده­تر، از آن تحت ‌عنوان «گردش مغزها» و یا «چرخش نخبگان» یاد می‌شود، اصطلاحی است که معمولاً در توصیف جابه‌جایی مهاجران ماهری به کار می­رود که در کشورهای خارجی برای مدت معینی زندگی و کار می‌کنند.

تعاریف مختلفی برای استعدادهای انسانی وجود دارد. تعریف استعداد از دید «اِد میخاییل» در کتاب «جنگ برای استعداد» در سال 2001 این‌گونه است که: «استعداد جمع توانمندی‌های یک شخص، داده‌های ذاتی، مهارت­ها، دانش، تجربیات، هوش، قضاوت، بینش، شخصیت و انگیزه­ها و همچنین توانمندی یادگیری و رشد او را نیز شامل می‌شود». از نظر سالیمانو مخزن استعداد متشکل از گروهی از افراد نخبه است که مهارت و ایده‌های خود را برای تولید، نوآوری، تجارت، دانش و فعالیت­های فرهنگی و اجتماعی استفاده می‌کنند و پاداش آن‌ها معمولاً بر اساس شایستگی افراد و کمک آن‌ها به گسترش دانش پایه و افزایش بهره­وری و سودآوری کسب‌وکار تعیین می‌شود (سالیمانو، 2008). به‌طور کلی، هم‌زمانی و بروز دو اتفاق عمده در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم میلادی نقطه عطفی را در زمینه چرخش استعداد و نخبگان در دنیا پدید آورد. در واقع، از بین رفتن حباب IT در آمریکای شمالی و حملات 11 سپتامبر در سال 2001، عرصه جدیدی را برای استعدادهای تحصیل‌کرده در دنیای غرب و بازگشت آنها به آسیا و اقیانوسیه ایجاد کرد. به‌طور هم‌زمان برخی کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه تلاش کردند که سیاست‌های خود برای تشویق به بازگشت متخصصانشان در خارج از کشور و همچنین جذب متخصصین از سایر کشورها را ارتقا دهند. اما دور دوم ارتقای سیاست‌های بازگشت و جذب مهاجران ماهر در کشورهای اصلی مهاجرفرست، مربوط به بعد از بحران مالی سال 2008 در دنیا است.